Trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0), thông qua việc kết nối internet với mọi vật, sử dụng trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây, con người sẽ biến thế giới thực thành thế giới số. Nông nghiệp 4.0 tập trung vào việc sản xuất thông minh dựa trên các đột phá trong công nghệ thông tin, công nghệ sinh học và công nghệ nano.
Nông nghiệp 4.0 đã thay đổi cách quản lý bằng việc xây dựng quy trình sản xuất chính xác và tự động, giúp người quản lý không cần phải có mặt trực tiếp tại nông trại.
Bức tranh về Nông nghiệp 4.0 sẽ là một quy trình toàn diện sử dụng công nghệ tiên tiến. Đó bao gồm sử dụng giống cây chất lượng cao, phân bón thông minh và thuốc trừ sâu từ thảo dược. Ngoài ra, canh tác sẽ được thực hiện chính xác, lượng giống cây sẽ được chuẩn hóa và khí thải nhà kính sẽ được giảm thiểu. Công nghệ cũng sẽ được áp dụng để tự động hóa quy trình thu hoạch, bảo quản, vận chuyển và chế biến. Cuối cùng, việc truy xuất nguồn gốc cũng sẽ được thực hiện.
Nông nghiệp 4.0 tận dụng cảm biến và thuật toán thông minh để cung cấp nước, phân bón và thuốc trừ sâu cho cây một cách chính xác và đúng lúc, nhằm đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của cây, bảo vệ môi trường, tiết kiệm chi phí và tăng sản lượng.
Trong những nước đã áp dụng Nông nghiệp 4.0 từ những năm 2000 như Mỹ, Canada, Hà Lan, Nhật Bản, Braxin, chi phí lao động chỉ chiếm 5% trong cơ cấu giá thành, trong khi ở Việt Nam, tỷ lệ này hiện đạt khoảng 50%. Điều này giải thích tại sao giá thành của nhiều nông sản tại Việt Nam quá cao.
Tại Việt Nam, đã có Nông nghiệp 4.0 chưa?
Dù chưa có một mô hình hoàn chỉnh đúng nghĩa, nhưng nhiều nông trại ở Việt Nam đã áp dụng từng phần Cách mạng công nghiệp 4.0 vào quản lý và đạt được thành công đáng kể. Nhiều nhà nông đã quyết định đầu tư áp dụng các thiết bị cảm biến để số hóa các yếu tố như nước, phân bón, thuốc trừ sâu, độ ẩm, ánh sáng… Và sau đó kết nối chúng với internet, từ đó có thể quản lý từ xa thông qua máy tính hoặc điện thoại thông minh.
Viện KHKTNN miền Nam đã hợp tác với Công ty Cọp Sinh Thái để sản xuất và xuất khẩu hàng ngàn tấn gạo hữu cơ đạt tiêu chuẩn Mỹ, EU và Nhật Bản từ huyện Châu Thành (Trà Vinh).
HTX Anh Đào ở Đà Lạt-Lâm Đồng đã áp dụng công nghệ hệ thống giám sát và điều khiển nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, thông gió và tưới nước để canh tác rau một cách thông minh. Ngoài ra, họ cũng giám sát sản lượng tiêu thụ nội địa bình quân 50.000 tấn/năm và xuất khẩu 4.000 tấn. Doanh thu của HTX này đạt hơn 10 triệu USD/năm.
Công ty chuối 3T và Công ty Huy Long An đã thành công trong việc áp dụng công nghệ cao để sản xuất chuối tiêu hồng và chuối tây trên quy mô lớn. Hai công ty này đã đưa sản phẩm của mình vào siêu thị và xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản và châu Âu. Mỗi năm, Công ty 3T đạt doanh thu gần 30 tỷ đồng và cung cấp việc làm cho 40 lao động với mức lương 4,5 triệu đồng/người/tháng.
Công ty VIFARM áp dụng công nghệ thủy canh hồi lưu – Hydroponic (tại Bà Rịa-Vũng Tàu và Lâm Đồng) để sản xuất rau sạch. Công nghệ này bao gồm tưới tiêu nhỏ giọt, đèn LED, thiết bị kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và các thông số môi trường. Nhờ áp dụng công nghệ này, năng suất sản xuất của công ty tăng gấp 3 lần và giá thành chỉ bằng 1/2 so với phương pháp truyền thống.
Tập đoàn TH True Milk đã xây dựng một trang trại nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ chăn nuôi thông minh lớn nhất châu Á, với quy mô hơn 45.000 con bò. Trung tâm Giống vật nuôi TP.HCM cũng đang áp dụng các công nghệ tương tự trong việc chăn nuôi bò sữa. Công ty TNHH Huy Long An (Long An) cũng đã ứng dụng công nghệ số để tự động hoá việc cung cấp thức ăn và nguồn dinh dưỡng tại trang trại nuôi bò.
Nhà máy sản xuất trứng gà sạch ĐTK Phú Thọ (Tề Lễ, Tam Nông, Phú Thọ) có công suất 500.000 quả trứng mỗi ngày và đảm bảo an toàn sinh học trong toàn bộ quy trình sản xuất. Thời gian cung ứng sản phẩm từ khi gà đẻ tới hệ thống cửa hàng-siêu thị chỉ trong 24h.
Nhiều nhà cung cấp công nghệ áp dụng.
Next Farm là một phần mềm quản lý Nông Nghiệp thông minh được phát triển bởi HOSCO, một đơn vị đã được vinh danh ba lần với Giải Sao Khuê do Hiệp hội doanh nghiệp CNTT Việt Nam bầu chọn. Next Farm cung cấp ứng dụng web và mobile với các module chính bao gồm: 1/Nhập liệu hệ thống như vụ mùa, thức ăn, phân bón, công cụ dụng cụ; 2/Hệ thống cảnh báo sản xuất với kế hoạch công việc, tiêm vaccine, lịch châm phân, quy trình sản xuất, và ngày dự kiến thu hoạch; 3/Đánh giá tình trạng; 4/Khai thác dữ liệu Big Data.
CTCP Đại Thành đã triển khai phần mềm Agricheck tại Việt Nam. Ông Olaff Juttner, CEO của một tập đoàn lớn ở Đức, đánh giá rằng Hệ thống truy xuất nguồn gốc và chống hàng giả Agricheck do LOLO xây dựng sẽ mang lại giá trị cao nhất cho các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam. Đồng thời, nó cũng sẽ giúp chúng tôi dễ dàng phân phối các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam và các sản phẩm khác có nguồn gốc từ Việt Nam.
